Ekonomi Güncel Gündem Röportaj

 Gemi geri dönüşüm endüstrisi emin adımlarla yoluna devam ediyor…

.Şimşekler Gemi Söküm Tersanesi Yönetim Kurulu Başkanı Orbay Şimşek, pandemi sürecinin sektöre yansımalarını, 2020-2021 arası dönemde gelen gemi sayısını, gemilerin hurda bazında ekonomiye kazandırılışını, gemi geri dönüşüm tesislerinin ülkemize gelen..

 Gemi geri dönüşüm endüstrisi emin adımlarla yoluna devam ediyor…

.Şimşekler Gemi Söküm Tersanesi Yönetim Kurulu Başkanı Orbay Şimşek, pandemi sürecinin sektöre yansımalarını, 2020-2021 arası dönemde gelen gemi sayısını, gemilerin hurda bazında ekonomiye kazandırılışını, gemi geri dönüşüm tesislerinin ülkemize gelen söküm talebini karşılayıp karşılamadığını, sektörün kalifiye eleman ihtiyacını ve Avrupa Birliği Listesine akredite olmalarını Denizci Haber’e değerlendirdi.

2020-2021 yılları arası pandemi dönemini genel olarak gemi geri dönüşüm sektörü açısından değerlendirecek olursak; bu süreçte neler yaşandı? Olumlu veya olumsuz sektöre yansımaları neler oldu?

Hepimizin malumu üzerine, 2019 yılı sonu itibariyle ülkemiz ve dünya hiç beklemediği şekilde bir pandemi ile karşılaştı. Bu vesile ile aslında pandemilerin tarihteki yerini inceleme fırsatı bulduğumuzu da düşünüyorum. Geçmişte pandemilerin insanlık üzerindeki manevi etkileri daha ağırken, günümüz koşullarında küreselleşen dünyada artık ticari etkileri de hiç azımsanmayacak kadar ağır. Söz konusu bu pandeminin etkilerini sektörümüz üzerinde değerlendirecek olursak, malum gemi geri dönüşüm endüstrisi demir çelik sanayisine ham madde üreten ana endüstrilerden birisidir. 2020 yılında Türkiye Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise 7. büyük çelik üreticisi konumuna gelmiştir.

“Sektörde hizmet veren birçok paydaş krizi lehine çevirdi”

Pandeminin ilk birkaç ayını ve tedbir amaçlı bazı kısıtlamaları saymazsak gemi geri dönüşüm endüstrisi hız kesmeden, emin adımlarla yoluna devam etmektedir diyebiliriz. Bunlar ile beraber yine bu süreçte büyük zararlar gören turizm ve denizcilik alanında turizm hizmeti veren kruvaziyer sektörü mevcut filolarını tekrar gözden geçirme ve likidite yaratma amacıyla bazı gemilerini satılığa çıkartma kararları aldı. Her ne kadar gözüken ana sebep likidite yaratma isteği gibi gözükse de aynı zamanda şirketlerin filolarında daha yeni teknolojiler ile donatılmış gemileri bulundurma istekleri ortay çıktı (personel sayısını mümkün olduğu kadar azaltan, yüksek otomasyon sistemi ile donatılmış). Bu ölçekteki kruvaziyer şirketlerinin mevcut büyüklükleri ve gelecekte kendilerine rekabet oluşturabilecek her türlü rakipten korunma istekleri, söz konusu satış işlemlerinin en makul şekli ve adresini gemi geri dönüşüm endüstrisi olarak gösterdi. Sektörde hizmet veren birçok paydaş ortaya çıkan bu krizi lehine çevirerek avantaj olarak değerlendirdi.

2020-2021 arası dönemi, gelen gemi sayısı ve ekonomiye kazandırılan hurda bazında değerlendirebilir misiniz?

2020 yılında Aliağa Gemi Gemi Geri Dönüşüm Tersaneleri’nde 117 gemiden toplam 854 binLightweight ton (demir ağırlığı) geri dönüşüm sağlanırken bu rakam 2021 sonu itibari ile 111 gemi 761 binLightweight ton olmuştur. Rakamsal olarak baktığımızda azalmanın söz konusu olduğu gözüküyor olsa da şirketlerin mevcut satın aldığı stoklu gemilerin bazılarının geri dönüşümünün henüz gerçekleşmediğini görüyoruz. Geçtiğimiz 10 seneyi baz alırsak, 2011 yılında benzer tonajları (927 bin Lightweight ton) 281 gemi sayısı ile, 2012 yılında 802 binlightweight tonu 232 gemi sayısı ile yakalayabilmişiz. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, daha az gemi sayısı ile daha yüksek tonajlar elde edilmiş. Bu daha büyük çaplı şirket ve armatörlerin sektörümüze olan güvenine istinaden Türkiye’yi tercih etmesinden kaynaklıdır. Ülkemiz ve camiamız için önemlidir. 2020-2021 yılları itibari ile geri dönüşümü gerçekleştirilen gemilerden elde edilen hurdanın ekonomimize katkısı 650 milyon USD seviyelerindedir. Burada şunu ifade etmekte fayda görüyorum, söz konusu verilerde henüz istihdam, tersanelere bağlı ithalat-ihracat ve KOBİ’ler tarafından gerçekleştirilen yan ticari faaliyetlerin getirileri bulunmamaktadır.

Şimşekler Gemi Söküm Tersanesi açısından verimli bir dönem miydi?

Şirket olarak şükürler olsun iki yılı başarılı geçirdiğimizi düşünüyorum. Olağanüstü dönemlerde olağanüstü şartlar geçerlidir. Pandemi sadece ülkemize değil dünyaya ağır bedeller ödetti. Mesela bir kez daha enerjinin ne kadar kıymetli olduğunu gördük. Çevreci enerji yaratabilmenin, elimizde bulunan mevcut kaynakları mümkün olduğunca optimum seviyede kullanmanın ne denli önemli olduğunu yeniden keşfettik. Bu açıdan şirket olarak hem ülkemize hem de dünyaya kıymetli bir hizmet yarattığımız düşüncesindeyim. 2 yılda geri dönüşümünü gerçekleştirdiğimiz gemi tonajı 81 binlightweight ton seviyesindedir. Bu şu demektir, yüzde 70 seviyelerinin üzerinde enerji tasarrufu ve yüzde 90 seviyelerine varan geri dönüşümden elde edilen ham madde yaratımı. Bütün bunların dışında 2021 yılı içerisinde geri dönüşüm sektörünün prestij kuruluşlarından biri olarak kabul edilen Hollanda merkezli International Recycling tarafından ‘Dünyanın top 100 geri dönüşüm şirketleri’ arasında 69. Sırada gösterildik. İşimize verdiğimiz değerin mükâfatı olarak bu şekilde değerlendirilmek bizleri ayrıca gururlandırdı ve mutlu etti.

Gemi Geri Dönüşüm Tesisleri ülkemize gelen söküm talebini karşılıyor mu? Mevcut durum yeterli mi? Değilse ne gibi çalışma ve gereksinimlere ihtiyaç var?

Aslında bu sorunun cevabı görecelidir. Talep karşılamanın kime göre ve neye göre olduğuyla da alakalıdır diyebiliriz. Her sektörün kendine ait dinamikleri olduğu gibi denizciliğin de hem kendi içerisinde dinamikleri hemde dünya ile bağlantılı incelemeniz gereken durumları var. Örnek vermek gerekir ise, Covid-19 krizi öncesi 2012 yılından bu yana devam eden navlun krizi, dünya ticaretinin dara girmesiyle hızlı bir şekilde düzelme ivmesi yakaladı. Konteynır navlunları inanılmayacak bir hızla yükseldi. Bu durumda konteynır armatörünün gemisini geri dönüşüm için satmasını bekleyemezsiniz. Keza petrol 50 USD seviyelerinin altına kadar gerilemişti, şu an Brent petrolün tekrar 90 USD seviyelerinin üzerine çıkmasıyla tanker armatörünün veya major petrol arama şirketlerinin gemi veya petrol arama platformlarını geri dönüşüm için satması beklentisinde olmak gerçekçi olmaz.

“Kontratların yenilenmesi bizler için en büyük motivasyon ve garanti olacak”

Bu durumda olayı şöyle değerlendirmek gerekir, özel durumlar ve koşullar haricinde gemi geri dönüşüm tesisleri ülkemize gelen söküm talebini karşılıyor mu? Evet karşılıyor. Hatta bundan fazlasını yapma potansiyeline sahip diyebilirim. Teknolojik ve teknik açıdan gelişimlerimiz bitti mi? Tabii ki hiçbir işte bitmeyeceği gibi bizde de bitmedi. Ancak bu yatırımları yapmamız için sürdürülebilir yapıdan emin olmamız şart. Tersanelerimiz malum 20 yıllık süreç ile bizlere kiralık. Mümkün olan en kısa sürede bu kontratların yenilenmesi bizler için en büyük motivasyon ve garanti olacaktır.

Pandemi sürecinde Şimşekler Gemi Söküm Tersanesi olarak mevcut istihdamı koruyabildiniz mi? Bir istihdam artışı söz konusu mu?  Sektörün kalifiye elemana ihtiyacı var mı?

Her ne kadar inovasyona, yeniliklere ve genç neslin dinamizmine önem versek de aile olarak gelenekçi bir yapıya sahibiz. Tersane içerisinde sirküle gerektiren işler haricinde mevcut istihdamı bozmamakta kararlıyız. Büyük gemilerin gelmesi ile belirli dönemlerde yüzde 30 oranında istihdam artışı yaşadık. Nitelikli eleman konusunda ben maalesef Türkiye’nin yavaş yavaş Avrupa’ya benzemeye başladığı düşüncesindeyim. Üniversite eğitimi için İngiltere’ye gittiğimde, evimde bulunan elektrikli su ısıtıcısı bozulmuştu. Telefonunu bulup tamir etmesi için ustayı aradığımda 1 ay sonraya randevu vermişti. Yapılması gereken tek iş ufak bir sigortanın değişimiydi. Çok şaşırmıştım. Sonraları anladım ki nitelikli eleman o ülkede sıkıntıydı. Özellikle de emek yoğun nitelikli eleman. Maalesef bugün görüştüğümüz birçok arkadaşımız, abimiz, eşimiz dostumuz, bırakın iş yerlerini bağ, bahçede bile çalışması için insan bulamaz hale geldiler. Bu konuda iyileştirilen bir politika geliştirilip üstüne gidilmesi gerektiği kanaatindeyim. Genç nüfusumuz yüksek olmasına rağmen, bu konuda yol kat edemiyoruz.

Gerek sorumluluk gerekse iş artışı bakımından ele alırsak, Avrupa Birliği Listesine akredite olmanız beraberinde neleri getirdi?

Açıkçası sorumluluk olarak yasal gereksinimlerden fazlasını kabul etmem mümkün değil. Çünkü biz bu sorumlulukları AB listesine akredite olmadan önce de fazlasıyla yerine getiriyorduk. İşimiz ciddi, sorumluluğumuz ağır. Sadece doğaya, kurumlara, yasalara ve kanunlara değil, insanlara ve insanlığa karşı sorumluluğumuz bizim için asıl olan. Yanımızda çalışan, geri dönüşüm sırasında emeğini veren insanların hayatları bizim için en kıymetli olan. Sonrasında tabi ki işimizin gerekliliklerini yerine getirme konusundaki kararlılığımız net. Somut olarak bakacak olursak AB listesine akredite olmamızın bizim için getirdiği en büyük avantaj, AB bandıralı gemilere sahip armatörlerimiz eskiden arafta kalıyorlardı. Gemilerini kendileri mi, yoksa bir broker aracılığıyla mı satmak daha doğru? Yoksa Cash Buyer’lara mı satmak daha mantıklı? Hangi tersane hangi kriter ve kıstaslara ne kadar doğru şekilde riayet ediyor bunların araştırmasını yapmak durumunda kalıyorlardı. Zaman zaman bunlar için ekstra bütçeler ayırmak durumunda kalıyorlardı çünkü her şirketin bunu yapması için oluşturduğu ayrı birimler mevcut olmayabiliyor. Bu şekilde akredite bir liste olduğunda ve bu liste özel kurumların haricinde bağımsız klas otoriteleri tarafından AB adına denetlendiğinde, armatör bu güveni hissediyor ve seçim yapması kolaylaşıyor. Geriye sadece aday tersanelerin kendilerini öne çıkaracak farklı özelliklerini sunması kalıyor.

Şimşekler Gemi Söküm Tersanesi, Hollanda merkezli Recycling International Dergisi’nin açıkladığı, dünyada faaliyet gösteren 100 geri dönüşüm şirketi listesine 69’uncu olarak adını yazdırdı. Bununla ilgili olarak neler söylemek istersiniz?

Çok sevdiğim bir söz var, aslında bende bunu defalarca tecrübe ettim, ‘Zaferin büyüklüğü, mücadelenin zorluğuyla ölçülür.’ Şimşekler olarak denizciliğin birçok alanında gerçekten çok zor zamanlarda ve koşullarda mücadele ettiğimiz günler olmuştur. Bizlerden önce ailemizin özellikle birinci kuşağı, maalesef azımsanmayacak sıkıntılar yaşamışlar. Bir şekilde hayat bu dengeyi sağlıyor ve emeğinizin karşılığını alıyorsunuz. Gemi geri dönüşüm sektöründe iddialıyız. Yıllardır süre gelen bir başarı grafiğimiz ve bunun altında yatan büyük bir takım, aile çalışması var. Yaptığımız anlaşmalarımızın ve satın alımlarımızın yüzde 95’i global. Dolayısıyla global bir platformda emeklerinize cevap almak insanı mutlu ettiği kadar, ülkesi adına gururlandırıyor da. Bu listede bulunan tek Türk şirketi olmanın verdiği bambaşka bir haz var. Bayrağımızı dalgalandırmaktan onur duyuyoruz. Bu yolda bizimle beraber yol yürüyen, desteklerini esirgemeyen tüm paydaşlarımıza ailem ve şirketim adına teşekkür ederim.

RÖPORTAJ: ÖZGÜR GÜN  KAYNAK: DENİZCİ HABER DERGİSİ

 

Bu yazıyı paylaşın

Yasal Uyarı

Sitede yayınlanan yazılar ve yorumlardan yazarları sorumludur. Yayınlanan yorum ve içeriklerden sitemiz sorumlu tutulamaz. Sitedeki tüm harici linkler ayrı bir sayfada açılır. Sitemizde yayınlanan haber, köşe yazıları ve fotoğraflar izin alınmaksızın kaynak gösterilse dahi, herhangi bir ortamda kullanılamaz ve yayınlanamaz.

ÜYE GİRİŞİ

KAYIT OL