Ekonomi Güncel Gündem Sektörden

Adem Şimşek: “Denizcilik sektörü katma değer üretmeye devam edecek…”

Pandemi sürecinin başlamasından sonra değişen dengelerle birlikte iki yılı tamamladık. Bu süreç içinde denizcilik ve lojistik kavramları, üreten, geliştiren, alım satım yapan sanayicilerimizin gündemindeyken şimdilerde neredeyse tüm sosyal hayatımızın içinde..

Adem Şimşek: “Denizcilik sektörü katma değer üretmeye devam edecek…”

Pandemi sürecinin başlamasından sonra değişen dengelerle birlikte iki yılı tamamladık. Bu süreç içinde denizcilik ve lojistik kavramları, üreten, geliştiren, alım satım yapan sanayicilerimizin gündemindeyken şimdilerde neredeyse tüm sosyal hayatımızın içinde olduğu gibi onu da bire bir etkileyen bir faktör olarak karşımızı çıkıyor. Bu temel iki kavram kapsamında tüm paydaşların yer bulacağına inandığımız, bölgemize ve denizcilik sektörümüze katkı sağlayacağını düşündüğümüz “DENİZCİ HABER” dergisinin sektörümüze hayırlı olmasını dilerim.

Ülkemiz geçirilen ve yaşanan tüm sıkıntılara rağmen gelişmeye, üretmeye ve ihracatını rekorlar kırarak artırmaya devam ediyor.Bu gelişimin en büyük destekçisi, yardımcısı ve yatırımcısı olan denizcilik ve lojistik sektörüde ülkemizdeher geçen gün büyüyerek yoluna devam ediyor.

Türkiye’nin ikinci, Ege Bölgemizin ise denizcilik ve lojistik alanında en hareketli bölgesi olan Aliağa’da,05Temmuz2018 tarihinde İMEAK Deniz Ticaret Odası Meclis kararı ve 03 Eylül 2018 tarihinde yapılan seçimler neticesinde, 2018-2022 dönemi için meclis ve yönetim kurulu listeleri kesinleşerek şube olarak faaliyete geçmiştir. Sektörün çatı kurumu ve en yeni şube mahiyetinde olan Aliağa şubemizin, Kuzey Ege ve Aliağa gibi çok aktif bir bölgede faaliyetlerine başlamasını sağlayan İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanımız Tamer Kıran Bey’in nezdinde herkese teşekkür ediyorum.

Şube olarak sorumluluk sahamız içindeki sanayi faaliyetlerine ve üye profillerimize bakıldığında neredeyse sektörümüzün ve onun desteklediği tüm paydaşlarının en güçlü faktörleriyle geniş bir yelpazede konuşlandığını görebiliyoruz. Petrokimya sektöründe Cumhuriyet tarihimizin en büyük yatırımı olan SOCAR ve STAR terminalleri ile birlikte Türkiye’nin en büyük kurumlar listesinde her zaman en başta yeri alan TÜPRAŞ firmaları kentimizde yer almaktadır. Demir çelik sektörünün Türkiye’deki en önemli temsilcileri HABAŞ, İzmir Demir Çelik, Özkan Demir Çelik, Ege Çelik, Çebitaş, Kardemir ve Kocaer yine bölgemizde faaliyetlerini ve yatırımlarını sürdürmektedirler. Akaryakıt depolama ve satış sektörüne baktığımızda TECO, TotalOil, Alpet, Lukoil, Petrol Ofisi gibi sektörün en güçlü oyuncuları yine kentimizde yer almaktadır. ENKA grubunun iştiraki İzmir Elektrik Üretim ve İzmir Demir Çelik firmasının iştiraki İZDEMİR Enerji Elektrik Enerji Santrali olarak bölgemize ve ülkemize elektrik üretmeye devam etmektedirler. Bunun dışında temiz enerji olarak adlandırılan ve son yıllarda yüzlercesi üretime geçen rüzgârgülü teknolojisinin en önemli üreticileri TPI, Ateş Çelik gibi firmalar ülkemiz ekonomisine desteklerini sürdürmektedirler. 1997 yılında 10 milyon metrekare üzerine, Türkiye’deki tek Kimya İhtisas Organize Sanayi Bölgesi olarak Aliağa Organize Sanayi Bölgesi kurulmuş olup, günümüzde denizcilik ve lojistik sektörümüzün de yarattığı avantajlarla birlikte faaliyetlerini artırarak devam etmektedir.

Üç tarafı denizlerle çevrili bu liman kentimizde,bu denli büyük sanayi kuruluşlarını destekleyici 17 liman işletmemiz mevcuttur. Dökme sıvı dediğimiz kargo tipinde elleçleme yapabilen petrokimya tesislerimiz Tüpraş, SOCAR’ın kendi iskeleleri, Ege Gaz Terminali, Ege Gübre, Alpet, Total Oil platformları bulunmaktadır.Yaklaşık üç milyon TEU kapasiteli üç adet konteyner terminalimiz SOCAR, Nemport, Ege Gübre her geçen yıl elleçleme adetlerini yükselterek hizmet vermeye devam etmektedirler. Genel kargo konusunda ise Ege Gübre, İDÇ, Batı Liman, HABAŞ ve Ege Çelik limanlarımızla birlikte yine sorumluluk sahamızda yer alan Dikili Liman İşletmesi tüm sanayi kuruluşlarımıza hizmetlerini sürdürmektedirler.

Ülkemiz için çok önemli bir konumda olan yüzer LNG terminali (Floating Storage Regasification Unit) diye adlandırdığımız ve gemilerle ithal edilen sıvılaştırılmış doğal gazın depolanarak tekrar gazlaştırma hizmeti veren Yüzen Depolama ve Gazlaştırma Ünitesi ( FSRU ) gemimiz Etki Liman’ından üretimine devam etmektedir. FSRU depolarında bulunan sıvı formdaki doğalgazı üzerindeki mevcut vaporizer (gazlaştırıcı) üniteleri kullanarak gaz formuna dönüştürme kabiliyetine sahip bir donanımdadır. ETKİ Yüzer LNG Terminali, doğal gaz tüketiminde yaşanan mevsimsel dalgalanmaların karşılanmasında kritik bir rol üstlenmektedir.

Tüm bu yoğun liman faaliyetlerinin yanı sıra Akdeniz çanağında gemi geri dönüşüm endüstrisine sahip tek ülke Türkiye olup, bu endüstrinin faaliyet gösterdiği yer Aliağa ilçemizdir. Toplamda 28 parselde 22 gemi söküm firması tarafından faaliyetler yürütülmektedir. Dünyada gemi geri dönüşüm sektöründe dönüşümü olan gemilerin yüzde 85’i Asya kıtasında yer alan Çin, Hindistan, Bangladeş gibi ülkelerde yapılmaktadır. Ekonomik ömrünü tamamlamış gemilerin işletmeden çekilerek çevreye zarar vermeden sökülmesi ve ekonomiye katma değer olarak dönüşünü sağlayan gemi söküm firmalarımız, AB’nin gemi geri dönüşüm listesine girerek sektörde marka haline gelmişlerdir. Bu sertifikasyonla firmalarımız dönüşümün çevre ve insan sağlığına etkilerini azaltarak mümkün olduğunca ortadan kaldırmaya yönelik çalışmaktadırlar. Gemi dönüşümünde çıkan tehlikeli atıklar ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın getirdiği kurallar ve yönetmelikler doğrultusunda yönetilmektedir.  Pandemi sürecinden kötü etkilenen sektörlerin karşıtı olarak gemi söküm bu dönemi avantaja çevirmiştir.2021 yılında 112 gemi ve 816 bin tona ulaşılmıştır. 2019-2021 aralığını karşılaştırdığımızda söküm yapılan en yüksek ikinci tonaj konumundadır. Fakat en önemli gösterge, 2012 yılında 281 gemi karşılığı 927 bin ton işlem ve ortalama gemi başına tonaj 3.298 tonlarda iken 2020 ve 2021 yıllarında gemi başına tonajlar rekor seviyeyle 7.200-7.300 ton aralığında gerçekleşmiştir. Bu veriler gemi söküm bölgesinde yer alana üye firmalarımızın ulaştığı kaliteyi göstermektedir.

Gemi sökümde yakalanan bu olumlu rakamlar Aliağa bölgemizdeki liman ve gümrük istatistiklerinde de devam etmiştir.2018 – 2021 yılları arasındaki döneminde çeşitli sebeplerden kaynaklı olarak Türkiye’ye gelen gemi adedi düşüş gösterirken, Aliağa liman başkanlığı bazında gelen gemi adetleri her yıl artarak,2021 yılında Türkiye’ye gelen gemilerin yaklaşık yüzde 14’üne eşit olacak seviyeye gelmiştir. 2021 yılında toplam 5783 gemi gelerek 2020 yılına göre yüzde 7,9 artış göstermiştir. Aliağa bölgesi son 3 yıldır olduğu gibi Türkiye’nin en yoğun gemi hareketliliğine sahip 2. Liman Bölgesi olma özelliğini sürdürmüştür.

2018 yılından yine 2021 yılına kadar olan Türkiye limanlarında elleçlenen tonaj yüzde 15 civarı artış gösterirken, Aliağa liman bölgemiz yüzde 37 gibi Türkiye ortalamasının çok üzerinde bir artış sağlamıştır. Liman başkanlıkları bazında elleçlenen net ton baz alınarak bir sıra oluşturulduğunda Aliağa limanları 2018 yılında 4.sırada, 2019 yılında 3.sırada ve son 2 yıldır 2020-2021 yıllarında gemi adedi sıralamasında olduğu gibi Türkiye’den en çok mal elleçlenen 2. bölge olmuştur. 2021 yılında net 73,9 milyon ton elleçlenmiş ve geçen yıla göre yüzde 6,5 artış gerçekleşmiştir.

Son 10 yıldır konteyner taşımacılığında kullanılan gemilerin büyüyerek mega kapasiteli gemiler haline gelmesi ve yüzde 80 üzerinden konteyner trafiğini elleçleyen 7-8 armatörün belli hatlarda birleşmeler ve ortak çalışma formülleri üretmesi, Türkiye’de konteyner terminallerinin hem çoğalmasına hem de fiziksel ve ekipman kapasitesi olarak gelişmesine sebep olmuştur. Bu süreçle beraber Türkiye konteyner terminallerinde son 4 yıl TEUbazlı istatistiklere bakıldığında yüzde 14 artış olmuştur. Aliağa bölgemizde bulunan 3 konteyner limanımız bu 4 yıllık süreçte işlerini yaklaşık yüzde 50 arttırarak 1 milyon 400 bin TEU’ları bulmuştur. 2020 yılına göre bakıldığında ise yüzde7,9 artışla yılı tamamlamıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığımız verilerine göre Aliağa Gümrük Müdürlüğümüz 18 milyar 541 milyon USD’lik ihracat işlem hacmine ulaşarak 2020 yılında olduğu gibi 2021 yılında da Türkiye’de en yoğun ihracat işlem hacmine ulaşan ikinci Gümrük Müdürlüğü konumunda olmaya devam etmiştir. Bir önceki yıla göre ihracat işlemleri yüzde 46,6 oranında artış göstermiştir. Türkiye’de yapılan toplam ihracat hacminin yüzde 8,2’si Aliağa Gümrük Müdürlüğü tarafından yapılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığımız ithalat işlem hacmi verilerine göre Aliağa Gümrük Müdürlüğümüz 2021 yılında 12 milyar 937 milyon USD’lik işlem yaparak Türkiye’de en yoğun 7. gümrük müdürlüğü olmuştur. 2020 yılına göre ithalat işlem hacmi yüzde51 artış göstermiştir. Türkiye’de yapılan toplam ithalat hacminin yüzde4,8’i Aliağa Gümrük Müdürlüğü tarafından yapılmıştır.

Pandemi koşullarında dahi değer yaratmaya, değerini artırmaya devam eden denizcilik sektörümüzün tüm departmanlarının gelişimi için Deniz Ticaret Odası Aliağa Şubesi olarak girişimlerimiz ve takiplerimiz devam etmektedir. Bu bağlamda ülke ve bölgemiz için önemli olan bazı projelerden de bahsetmek isterim.

  • Transit Yakıt İkmal

Ekonomiye çok ciddi döviz girdisi sağlayan gemilere yakıt tedariki sağlamada devlet kurumlarımızın da desteğini alarak, Aliağa’yı transit yakıt ikmal bölgesi haline getirerek, ülke ekonomisine çok büyük bir katkı sağlanmayı amaçlamaktayız. Yaklaşık 3 yıldır sürdürdüğümüz bu projemizde İMEAK Deniz Ticaret Odamızın da desteğiyle birlikte, 2022 yılı Şubat ayı itibariyle sonuca ulaştı.  Ülkemize döviz girdisi sağlayacak bu proje, Aliağa limanlara yanaşmadan kuzey güney veya güney kuzey aksında seyir yapan gemilere, yüksek yanaşma kalkma maliyetleri olmadan yakıt satma imkânı sağlayacak.

Açık denizlere giden gemilerin İstanbul ve Çanakkale boğazlarından sonra yakıt alabileceği en uygun ikmal noktasıyız. Pire’nin yıllık 1,5 milyon, Kalimnos’un 250.000 tonluk yakıt satışına karşın Ege Bölgesi’nde satışımız 80.000 ton olarak seyretmektedir. Gerek yakıt gerekse hizmet kalitesi olarak çok daha üstünken böyle bir farkın olmasının nedeni gemilerin bu bölgede transit geçiş hakkının olmamasıydı. Transit geçiş yapan gemilere yakıt satma gibi bir özellik kazandırılarak Syros, Kalimnes veAtina’ya rakip olarak çok rahat yıllık 100 Milyon Dolarlık satışları görebiliriz.Yakıt dışında ihrakiye teslimleriyle birlikte bu rakam çok daha büyüyecektir.

  • Aliağa / Midilli Seferleri

Bölgemizde, Ayvalık Midilli arası yaz-kış yıllardır devam eden ve Ayvalığımıza büyük katkı sağlayan seferlerimiz 2 yılın ardından yeniden başlayacak. Öncelikle bu başlık altında bunun haberini ve sevinci paylaşmak istedim. Bu hattımızda geliş/gidiş yılda yaklaşık 170 bin kişi taşınıyor ve bölgeye çok ciddi turizm geliri sağlanıyor.

Turizm gelirlerimizi ve ekonomimize katkıyı artırma adına Aliağa/Midilli arası seferlerin başlamasıyla ilgili olarak bunun bir çalışmasını yaptık. Kaymakamımız, belediye başkanımız, ilçe emniyet müdürümüzle görüşmeler yaparak ortak paydadaprojenin ilerlemesi için gerekli girişimleri başlattık. Özellikle Aliağa Belediyemiz ve belediye başkanımız, Su İskelemizin uluslararası liman olma özelliğine kavuşması için gerekli bakanlık izinleri ile birlikte iskele inşaatı projelerini son noktasına getirdi.Biz de oda olarak üstümüze düşen görevleri yerine getirerek bu hattın açılmasını sağlamak amacındayız. Özellikle İzmir ile olan İZBAN bağlantımız, Bergama’ya olan yakınlığımız ve şehrimizin dinamikleri bu girişimimizin başarıya ulaşmasını sağlayacaktır.

  • Çaltılıdere Yat ve Tekne İmalat Yeri

Sınırlı Sorumlu Yat ve Tekne İmalatçıları Endüstrisi Toplu İşyeri Kooperatifi (YATEK), 2004 yılında Türkiye’nin farklı noktalarında faaliyetlerini sürdüren yat ve tekne imalatçıları ile bunlara ait yan sanayi iş kollarını bünyesinde toplayarak bunlarla alakalı ihtiyaçları karşılamak amacıyla kurulmuştur.

Aliağamıza yakın ÇaltılıdereMevkii’nde 1.200 dönüm saha, yat inşa ve çekek alanı olarak belirlenerek yat inşa ve çekek alanı ile ilgili  imar planları onaylanmış, gerekli fizibilite çalışmaları yapılmış, ÇED raporu alınmış, kullanma izin sözleşmesi imzalanmış, bu çerçevede yapılan ihale sonucunda dolgu işlemine 2020 yılında başlanmış ve süratli bir şekilde devam etmektedir. Bu projenin sonlandığında,özellikle Çanakkale – Didim arasında ve hatta tüm Türkiye’de sektörün en önemli sorunlarından olan Yat ve Tekne imalatı, tamiri için ayrılmış özel bir yer olmamasından dolayı özel bir konuma sahip olacak ve bu sayede istihdam,verim ve ülkeye döviz girdisi sağlayacaktır.

  • Çandarlı Limanı

Türkiye’nin 5 ayrı liman bölgesinde, 5 endüstri bölge kurma kararı alınarak, Ege Bölgesi’nde kurulacak endüstri bölgesinin yeri Çandarlı olarak belirlendi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, ülkenin batısında kurulacak endüstri bölgesinin yerini Kuzey Ege olarak işaret ederek, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Çandarlı’yı endüstri bölgesi olarak açıkladı.

Yapılan dalgakıran ve derinlik çalışmaları, gelişen durumlar sonrasında Çandarlı Limanımızın kullanımıyla ilgili olarak önümüzde bazı opsiyonlar durmaktadır. Bu yatırımların sonunda liman projesi mutlaka yapılacaktır. Projenin en optimum hangi şekilde yapılması gerektiği konusunda çalışmalar yapılmaktadır.

Bunlardan en önemlilerinden biri 2021 yılının aralık ayında, İzmir Kalkınma Ajansımız tarafından yayımlanan “Deniz Üstü Rüzgâr Enerjisi Yol Haritası” çalışmasında, Çandarlı Limanı’nın rüzgâr enerjisi sektörüne yönelik yüklere de hizmet verecek şekilde ve liman arkasındaki bölgenin de rüzgâr başta olmak üzere temiz enerji sektörü özelinde ihtisaslaşmış bir sanayi bölgesi olarak değerlendirilmesine yönelik çalışmadır.

Bunun dışında Kuzey Ege Çandarlı Limanı, devletin planlamasında Çin’in başlattığı ‘’Bir Kuşak Bir Yol Projesi’nin’’ demiryolu ayağının denize çıkış noktası olarak yer almaktadır.

Çandarlı Limanı, Asya-Batı Avrupa ile Akdeniz-Karadeniz hattında aktarma yükleri için önemli bir uğrak noktası olabilir. Çanakkale ve İstanbul Boğazı’ndan önceki son durak olan Çandarlı, Türkiye’nin enerji üretim ve depolama merkezi Aliağa’daki yatırımlar dikkate alınarak yakıt ikmal üssü haline gelebilir. Dünya yakıt ikmal pazarından aldığımız payı artırabiliriz.

Çinli konteyner hatlarının hisselerini satın aldığı Yunanistan’ın Pire Limanı Yeni İpekyolu Projesi’nde öne çıkıyor. Türkiye, Yeni İpekyolu’nun dışında kalma riskini, çok işlevli yapısıyla bölgede öne çıkacak Kuzey Ege Çandarlı Limanı ile bertaraf edebilir.

Kuzey Ege Otoyolu’nun açılmasıyla beraber Aliağa-Çandarlı Limanı Demiryolu Bağlantısı ve Nemrut Körfez Liman Bağlantısı Demiryolu projeleri hızlanarak devam etmektedir.

Kuzey Ege Çandarlı Liman Projesi, Türkiye’nin en önemli projelerinden olup, limanı bugünün değil Türkiye’nin geleceğinin limanı olarak değerlendirmek gerekir. Bugün tüm dünya ülkelerinin Akdeniz’deki hem lojistik hem askeri alanda çalışmaları yoğun bir şekilde devam ederken, Doğu Akdeniz yeni enerji hatları ve lojistik projelerle şekillenirken, Çandarlı Limanı lojistik ve enerji kuşağında Türkiye’nin elindeki en büyük fırsatlardan biri olabilir.

2022 yılında, ulusal hedeflerimiz doğrultusunda hep beraber pozitif düşüncelerle çalışmaya ve üretmeye devam edeceğiz. Ülkemiz sıkıntılı ve zorlu süreçleri atlatacak, denizcilik sektörü katma değer üretmeye devam edecektir. 2022 yılının, pandemi sürecinin getirdiği olumsuz etkilerden uzaklaştığımız, ekonomik olarak sorunları yenerek daha ileriye gittiğimiz bir yıl olmasını temenni ederim.

KAYNAK: DENİZCİ HABER DERGİSİ (ÖZEL HABER)

Bu yazıyı paylaşın

Yasal Uyarı

Sitede yayınlanan yazılar ve yorumlardan yazarları sorumludur. Yayınlanan yorum ve içeriklerden sitemiz sorumlu tutulamaz. Sitedeki tüm harici linkler ayrı bir sayfada açılır. Sitemizde yayınlanan haber, köşe yazıları ve fotoğraflar izin alınmaksızın kaynak gösterilse dahi, herhangi bir ortamda kullanılamaz ve yayınlanamaz.

ÜYE GİRİŞİ

KAYIT OL