Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü koordinasyonunda faaliyetlerini sürdüren İzmir Kalkınma Ajansı, sürdürülebilir kalkınma perspektifi ile yeşil ve mavi ekonomi kavramları odağında faaliyetlerini sürdürmekte, rüzgâr enerjisi ve sanayii..
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü koordinasyonunda faaliyetlerini sürdüren İzmir Kalkınma Ajansı, sürdürülebilir kalkınma perspektifi ile yeşil ve mavi ekonomi kavramları odağında faaliyetlerini sürdürmekte, rüzgâr enerjisi ve sanayii gibi İzmir’in mukayeseli üstünlüğe sahip olduğu, katma değeri yüksek, temiz teknolojilere yönelik çalışmaları da önceliklendirmektedir.
İzmir Kalkınma Ajansı (İZKA) tarafından rüzgar enerjisi sektörünün gelişimi için strateji belgeleri, sektörel yol haritaları, fizibilite ve ihtiyaç analizleri, kümelenme çalışmaları ve mali destek programları gibi çok sayıda ve farklı nitelikte faaliyetler gerçekleştirilmekte; temiz enerji ve teknolojileri yatırımcıların çekilmesi ve hâlihazırdaki yatırımların büyümesi amacıyla da yatırım tanıtım ve destek faaliyetleri ile yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik projeler yürütülmektedir.
Uluslararası kurum ve kuruluşların yürüttükleri pazar araştırmalarında rüzgâr enerjisi ekipmanları sektörünün küresel pazar payının yıllık 100 Milyar ABD Doları seviyelerinde olduğu ortaya konulmakta, temiz enerji kaynaklarının toplam küresel enerji sektörü içindeki payının da 2050 yılına kadar %85 seviyelerine çıkacağı öngörüsüne yer verilmektedir.
Rüzgâr türbini ekipmanları üretimine yönelik sanayi yatırımları hızlı bir şekilde artmakta olup bu eğilim Türkiye’yi, özellikle İzmir ve çevresinde kümelenen rüzgâr sanayiinin katkıları ile Avrupa’nın beşinci en büyük üretim ve dağıtım üssü pozisyonuna taşımış durumdadır. İzmir ve çevresi, rüzgâr enerjisi sektöründe barındırdığı sanayii altyapısı ve sektöre yönelik yetişmiş işgücüyle, denizüstü rüzgâr enerjisi alanında da bir merkez olma potansiyeline sahiptir. Mevcut gelişmişlik seviyesi ile birlikte enerjide dışa bağımlılığın azaltılmasına olan katkısı, gerçekleştirilen üretimin taşıdığı yüksek katma değer, ihracat ve istihdama katkısı ile birlikte değerlendirildiğinde rüzgâr enerjisi sektörünün, Türkiye ve İzmir için stratejik öneme sahip olduğu görülmektedir.
İzmir’de bulunan üreticiler karasal rüzgâr santralleri için ekipman üretimi yapmakla birlikte deniz üstü rüzgâr teknolojisinde yaşanan gelişmelerin, Akdeniz ve Ege Denizi’nde deniz üstü rüzgâr santralleri kurulmasını iktisadi açıdan yapılabilir hale getirdiği değerlendirilmektedir. Önümüzdeki dönemde sektörün en önemli büyüme alanı olarak görülen deniz üstü rüzgâr enerjisi sektörüne yönelik gelişme potansiyelini yeşil mutabakat başta olmak üzere iklim değişikliği bağlamında yaşanan güncel gelişmeler de desteklemektedir. Bu bağlamda, İzmir’in rüzgâr enerjisi sektöründe sahip olduğu üretim altyapısı, deniz üstü rüzgâr enerjisi boyutunu da kapsayacak şekilde büyüme potansiyeline sahiptir.
İzmir Kalkınma Ajansı tarafından rüzgar enerjisine yönelik strateji ve analiz çalışmaları sonucunda hazırlanan “Rüzgar Enerjisi Sektörü ve İzmir Denizüstü Rüzgar Enerjisi Yol Haritası” ile “İzmir İli Rüzgâr Sanayii Lojistik İhtiyaç Analizi” çalışmalarında sektörün mevcut durumu analiz edilerek gelişimi için ihtiyaç duyulan unsurlar ortaya konulmaktadır. Bu çalışmalarda Türkiye’nin rüzgar enerjisi ekipmanlarının üretim ve dağıtım üssü olarak nitelendirilen İzmir’de yaklaşık 10.000 kişinin rüzgâr sanayiinde istihdam edildiği ve yıllık 1 Milyar Dolar’dan fazla rüzgar türbini ekipmanı ihracatının gerçekleştirildiği belirtilmekte, bunun yanısıra sektörde kullanılan rüzgâr türbini kanadı ve kulesi gibi büyük ölçekli ekipmanların lojistik süreçleri gibi sorun ve ihtiyaçlara da çözüm önerileriyle birlikte yer verilmektedir. Örneğin rüzgar türbini kanatların uzunlukları 100 metreye ulaşabilirken, makine dairelerinin (nasel) ağırlıkları 120 tona, kulelerin her bir parçasının uzunluğu 30 metreye, çapı 8 metreye kadar ulaşabilmektedir. Bu ve bunun gibi benzer nitelikte ihtiyaçlar göz önüne alınarak, sektörün ihtiyaç duyduğu büyüklükte yatırım alanlarının oluşturulması ve lojistik bağlantılarının güçlendirilmesi amacıyla İzmir Kalkınma Ajansı tarafından “Çandarlı Limanı” ve liman ile entegre “İzmir Temiz Enerji İhtisas Organize Sanayi Bölgesi” projeleri geliştirilmiş, bu projelere ilişkin fizibilite çalışmaları da tamamlanmıştır.
Çandarlı Limanı projesi, İzmir’in Bergama ilçesindeki Çandarlı Körfezinin doğusunda yer almaktadır. Liman projesi İzmir ve çevresinde yer alan rüzgâr türbini aksam üreticilerinin daha kolay ihracat gerçekleştirebilmelerini sağlamak üzere bölgenin güncel ihtiyaçlarına göre ele alınarak yeniden tasarlanmıştır. İhracat rolüne ek olarak, Ege Denizinde ve Akdeniz’de gerçekleştirilmesi planlanan denizüstü rüzgâr enerjisi yatırımlarının kurulumuna da imkan verecektir.
İzmir Temiz Enerji İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (OSB) projesi ise, İzmir’in Bergama ilçesinde bulunan Çandarlı Limanı projesinin tam arkasında yer almaktadır. OSB projesinin yeri Çandarlı Limanı ile OSB arasındaki entegrasyon sağlanabilecek şekilde seçilmiş olup temiz enerji ekipman üreticilerine daha fazla miktarda yatırıma uygun alan oluşturmak amacıyla geliştirilmiştir. Rüzgar sanayinin önceliklendirildiği projede, liman entegrasyonunun sağlanması sayesinde bölgede denizüstü rüzgâr teknolojilerine odaklanan üreticilerin de yer alabilmesi mümkün olacaktır.
“Çandarlı Limanı” ve liman ile entegre “İzmir Temiz Enerji İhtisas Organize Sanayi Bölgesi” projelerinin hayata geçmesiyle birlikte, İzmir rüzgar sanayiinde yeni yatırımların hızla artması, mevcut duruma göre üç katından fazla bir üretim ve istihdam kapasitesine ulaşılması öngörülmektedir.
Dr. Mehmet YAVUZ
İZKA Genel Sekreteri
