Denizcilik sektörü, dünya ticaretinde stratejik rol oynarken yüksek karbon emisyonlarıyla iklim değişikliğiyle mücadelede büyük sorumluluk üstlenmektedir. Dijitalleşme seviyesi de diğer sektörlere kıyasla geride kaldığı için, sektör hem çevresel sürdürülebilirlik hem de dijital gelişim açısından kapsamlı bir dönüşüme ihtiyaç duymakta. Bu noktada ikiz dönüşüm kavramı öne çıkmaktadır.

Denizcilik sektörünün hem dijitalleşmesi hem de çevresel etkilerini azaltması artık bir tercih değil, bir zorunluluk olarak görülmelidir. İkiz dönüşüm, doğru planlama, teknoloji yatırımları ve politika desteğiyle denizcilik sektörünü hem çevreye duyarlı hem de dijital olarak güçlü hale getirecek bütüncül bir yaklaşımdır.

İkiz Dönüşüm Nedir?

İkiz dönüşüm, dijital dönüşüm ile yeşil (çevresel) dönüşümün eş zamanlı, birbirini destekleyecek şekilde hayata geçirilmesini ifade ediyor. Bu kavram ilk olarak Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Dijital Avrupa girişimleri çerçevesinde ortaya çıkmış ve burada amaç, dijital teknolojilerin sadece üretkenlik için değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için araç olarak kullanılmasıdır.

İkiz dönüşüm, dijital dönüşüm (örneğin yapay zekâ, büyük veri, IoT) ile yeşil dönüşümün (örneğin karbon ayak izi takibi, azaltımı, enerji verimliliği) birlikte ilerletilmesini ifade eder. Bu kavram, özellikle emisyon yoğun sektörlerde, sürdürülebilirliği sağlamak için bütüncül bir dönüşüm stratejisidir. Amaç iklim değişikliğiyle mücadele, kaynakların verimli kullanımı ve çevresel sürdürülebilirliktir.

Neden “İkiz” Dönüşüm?

Dijital ve yeşil dönüşüm birlikte uygulandığında birbirini tamamlayarak daha etkili sonuçlar sağlar; çünkü dijitalleşme olmadan çevresel etkiler doğru ölçülemez, çevre dostu teknolojiler olmadan da dijitalleşme sürdürülebilirlik hedefine ulaşamaz. Bu nedenle, her iki dönüşümün entegre edilmesi çevresel etkinin azaltılması ve kaynak verimliliğinin artırılması açısından kritik önemdedir.

Dijital dönüşüm sayesinde süreçler ölçülebilir, izlenebilir ve optimize edilebilir hale gelir. Yeşil dönüşüm ise bu süreçlerin doğaya zarar vermeden yapılmasını amaçlamaktadır. Bu yüzden, dijital ve yeşil dönüşüm birlikte ilerlediğinde hem çevresel hem de ekonomik fayda sağlanacaktır.

Denizcilik Sektöründe İkiz Dönüşüm

Denizcilik sektöründe dijitalleşme seviyesinin  diğer sektörlere göre daha yavaş ilerlemesi, diğer taraftan IMO ve AB sürdürülebilirlik politikalarının baskıyı bu sektör üzerinde kurması denizcilik sektöründe ikiz dönüşüm için bir fırsat oluşturmaktadır. Bu nedenle denizcilik sektörü, hem çevresel sürdürülebilirlik hem de dijital gelişim açısından dönüşüme ihtiyaç duymaktadır. İşte bu noktada ikiz dönüşüm kavramı devreye girer.

İkiz dönüşüm, dijital ve yeşil dönüşümün entegre biçimde uygulanmasıyla, denizcilik sektöründe hem çevresel hedeflere daha kolay ulaşılmasını hem de operasyonel verimliliğin artmasını sağlayacaktır.

Dijital dönüşüm sayesinde denizcilik faaliyetleri daha şeffaf, ölçülebilir ve yönetilebilir hale gelir. Örneğin, gemilerin yakıt tüketimi, rotası ve emisyon miktarları gerçek zamanlı olarak takip edilebilir, bu veriler sayesinde gemi işletmecileri, daha az yakıt tüketen rotalar belirleyebilir ve karbon salımını azaltabilir. Ayrıca liman yönetimleri, planlama ve bakım süreçlerini dijital sistemlerle daha etkili şekilde yürütülebilir.

Gemilerde kullanılan fosil yakıtlar yerine daha temiz alternatif yakıtların tercih edilmesi, enerji verimliliği uygulamaları ve emisyon kontrol sistemlerinin kurulması bu dönüşümün temel adımlarıdır. Ayrıca limanlarda elektrikli ekipmanların kullanımı ve atık yönetimi sistemlerinin dijital olarak izlenmesi, çevreye verilen zararı önemli ölçüde azaltacaktır.

İkiz dönüşümün en büyük avantajı, dijital teknolojilerin çevresel sürdürülebilirliği doğrudan desteklemesidir. Örneğin, dijital ikiz teknolojisi ile bir geminin tüm teknik verileri sanal ortamda izlenebilir. Bu sayede bakım ihtiyaçları önceden belirlenebilir, yakıt tüketimi optimize edilebilir ve böylece hem maliyetler düşürülür hem de çevresel etkiler azaltılır. Aynı şekilde, karbon emisyonlarının dijital sistemlerle düzenli raporlanması, yasal uyumluluk açısından da büyük kolaylık sağlar.

Sonuç olarak, denizcilik sektörünün hem dijitalleşmesi hem de çevresel etkilerini azaltması artık bir tercih değil, bir zorunluluktur. İkiz dönüşüm bu noktada sektöre bütüncül bir yaklaşım sunacaktır. Doğru planlama, teknoloji yatırımları ve politika desteği ile denizcilik sektörü, hem doğayla dost hem de dijital olarak güçlü bir yapıya kavuşabilir.

Dr. Volkan ÇETİNKAYA

Voosust Sürdürülebilirlik Çözümleri

Kurucu Ortak